Palamut
sıcak ve ılık denizlerde açıklarda ve kıyıda yaşam süren kemikli bir balık türüdür. Latince adı sarda sarda olarak bilinen bi balıktır. Balığın büyük ve oldukça keskin dişlerle kaplı olan ağzı, torpili andıran vücudunun ucunda yer alır. Sırt bölümü genellikle mavimsi, yan taraflara doğru karın bölgesi dahil gümüşi beyaz renktedir. Sırttan başa kadar uzanan siyaha yakın tonda şeritler olur. Palamut balığı mevsimlik uzun göçler yapar. Bunu büyük sürüler halinde gerçekleştirirler.
Palamut balığının boyuna göre çeşitli isimler aldığı görülmektedir. 12-16 cm boyunda olanlara palamut vonozu, 16-22 cm arasındakilere kestane palamudu, 22-28 cm boyunda olanlara çingene palamudu, 28-35 cm arasındakilere palamut, 35-40 cm arasındaki balıklara zindandelen, 40-45 cm boyunda olanlara torik, 45-55 cm arasında boyu olanlara sivri, 55-65 cm arasındakiler altıparmak ve 65 cm üzerinde olanlara piçuta denir.
Palamut balığı oldukça hızlı hareket eden, görsel bir fizik yapısına sahip, trol ağları ile bile yakalanamayacak kadar zeki bir deniz balığıdır. Ülkemizde en fazla Marmara Denizi ve Karadeniz'de yaşarlar. Göç eden balıklar olduğundan, sonbahar geldiğinde Çanakkale tarafına doğru yola çıkar, oradan Ege Denizi ve Akdeniz sonrasında okyanuslara açılırlar. Karadeniz'de Aralık ayına kadar özellikle geceleri uzatma ağlarıyla, gırgır balıkçı gemileriyle avlanır, Marmara Denizi'ne geçince Mart ayına kadar avlanmaya devam edilir. Genellikle sürüler halinde olduklarından sardalya, istavrit, hamsi, kolyoz gibi balıklarla beslenirler. Bu balıklar deniz suyu sıcaklığı 17-25 derece olduğunda, suya 500.000-1000.000 arasında yumurta dökerler. Eti oldukça lezzetli, siyaha yakın kırmızı renkte olduğundan, palamut balığının lakerdası güzel olur. Bunun dışında balığı ızgara şeklinde, yağda kızartma, buğulama yapma şeklinde tüketebilirsiniz. Balığın taze olduğunu solungaçlarının kan kırmızı renginden kolayca anlayabilirsiniz. Mevsiminde, özellikle soğuk havalarda iyice yağlandığından, eti daha lezzetli olur. Ne yazık ki avlanma teknikleri nedeniyle palamut balığının nesli tükenmek üzeredir. Günümüzde Karadeniz'de palamutun avlanma zamanı 1 Eylül ve 15 Nisan arasında yapılmaktadır. Ayrıca avlanan palamut balığının en az 25 cm boyunda olması gerekir.
|